ჩვენს იმუნურ სისტემაზე ბევრი ფაქტორი ახდენს გავლენას. ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნუტრიციაა. განვიხილოთ რა კავშირი აქვს მას იმუნიტეტთან.
პირველ რიგში, შესაძლებელია თუ არა იმუნური სისტემის ‘გაძლიერება’?
ეს კითხვა ხშირად ისმის, პასუხი მარტივია - არა. არ არსებობს ისეთი სასწაულმოქმედი საკვები ან დანამატი, რომელიც ჩვენს იმუნურ სისტემას ოპტიმალურ დონეზე მეტად გააძლიერებს და ავად გახდომისგან დაგვიცავს. თუმცა, სრულფასოვანი და დაბალანსებული კვება აძლიერებს იმუნიტეტის დაცვით ბარიერს, ხოლო ვიტამინების და მინერალების ნაკლებობა ასუსტებს იმუნიტეტს და ავად გახდომის რისკებს ზრდის.
ძირითადი ნუტრიენტები იმუნიტეტისთვის
როგორც ზევით აღვნიშნეთ, სწორი კვება ხელს უწყობს იმუნიტეტის სწორ მუშაობას. განვიხილოთ ის ძირითადი ნუტრიენტები, რომლებიც ამ კუთხით ყველაზე მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ. დაიმახსოვრეთ! დაბალანსებული კვება საჭირო ნუტრიენტების მიღების საუკეთესო გზაა.
ცილები
ამინო მჟავები - ცილების სამშენებლო ბლოკები - ჩვენი იმუნური სისტემისთვის მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ. ისინი გარკვეული იმუნური უჯრედების აქტივაციას და ზრდას აკონტროლებენ და მიკრობის გამანეიტრალებელ ანტისხეულებს ქმნიან.
ცილას უმეტესი საკვები შეიცავს, მაგრამ გამორჩეულად მაღალი შემცველობით გამოირჩევა: ხორცეული, თევზეული, რძის პროდუქტები, კვერცხი, სოიოს პროდუქტები, თხილეული, ლობიო და ბურღულეული.
A ვიტამინი
კვლევებით დასტურდება, რომ A ვიტამინის ნაკლებობა პირდაპირ კავშირშია დასუსტებულ იმუნურ სისტემასთან და ავად გახდომის გაზრდილ რისკებთან. A ვიტამინი უზრუნველყოფს ბუნებრივი იმუნიტეტის ლორწოვანი გარსის - კანი, პირის ღრუ, სასუნთქი გზები, კუჭ-ნაწლავი - ნორმალურ განვითარებას. ასევე, ხელს უწყობს იმუნური უჯრედების - მაკროფაგები, T და B ლიმფოციტები - წარმოქმნას.
A ვიტამინის საკვები წყაროებია: ყველი, კვერცხი, ზეთოვანი თევზეული, რძე და იოგურტი.
A ვიტამინს ბეტა-კაროტინის შემცველი საკვებითაც მივიღებთ, რადგან ჩვენს ორგანიზმს შეუძლია მისი A ვიტამინად გარდაქმნა. ბეტა-კაროტინით მდიდარი საკვებია: ყვითელი, ნარინჯისფერი და წითელი ხილი, ასევე ბოსტნეული: სტაფილო, გარგარი, პაპრიკა, ტკბილი კარტოფილი, მწვანე ფოთლოვანი ბოსნტული, როგორიცაა ისპანახი.
C ვიტამინი
C ვიტამინი საკვანძო როლს ასრულებს ჩვენი იმუნური სისტემის ფუნქციონირებისთვის. როგორც ძლიერი ანტიოქსიდანტი, ის გვიცავს ზიანის გამომწვევი თავისუფალი რადიკალებისგან. ის ასევე ხელს უწყობს იარების შეხორცებას და ჯანსაღი კანის შენარჩუნებას.
C ვიტამინს ხშირად არეკლამებენ, როგორც გაციების საწინააღმდეგო საშუალებას, რაც სამწუხაროდ, სიმართლეს არ შეესაბამება. მიუხედავად ამისა, მას შეუძლია გაციების სიმპტომების შემსუბუქება და გამოჯანმრთელების დაჩქარება.
C ვიტამინს ორგანიზმი ვერ ინახავს, ამიტომ მისი ყოველდღიური მიღება აუცილებელია. საკვები, რომელიც მდიდარია C ვიტამინით: ციტრუსოვანი ხილი - ფორთოხალი, მანდარინი, გრეიპფრუტი-, კივი, კენკრა, წიწაკა, ბროკოლი, ყვავილოვანი კომბოსტო და პომიდორი.
D ვიტამინი
D ვიტამინი გვჭირდება იმუნური უჯრედების ფუნქციის დასარეგულირებლად. მისმა ნაკლებობამ შესაძლოა გაზარდოს ავად გახდომის რისკი.
D ვიტამინის საუკეთესო წყარო მზის სინათლეა. საკვები წყაროებია: ორაგული, კვერცხის გული, მინერალებით გამდიდრებული საკვები - რძის პროდუქტები და საუზმის ბურღულეული.
D ვიტამინზე მეტის გასაგებად, წაიკითხეთ ჩვენი წინა ბლოგ პოსტი.
სელენი
სელენი მიკროელემენტია, ამიტომ ის ორგანიზმს ძალიან მცირე რაოდენობით სჭირდება, თუმცა მის გარეშე სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ფუნქციები შესაძლოა საფრთხის ქვეშ აღმოჩნდეს. სელენი ხელს უწყობს ახალი იმუნური უჯრედების წარმოქმნას და იმუნურ სისტემას მიკრობების წინააღმდეგ აძლიერებს.
სელენს შეიცავს თხილეული და მარცვლეული - ბრაზილიური თხილი, ქეშიუ, მზესუმზირის მარცვლები-, კვერცხი, შინაური ფრინველის ხორცი, თევზეული და მოლუსკები.
თუთია
თუთია, იგივე ცინკი, მინერალია, რომლის დახმარებით ბუნებრივ და ადაპტაციურ იმუნურ სისტემაში ახალი უჯრედები წარმოიქმნება. თუთია ხელს უწყობს კანის და სხვა ფიზიკური ბარიერების შენარჩუნებას და იარების შეხორცებას.
თუთიის წყაროებია: ხორცი, მოლუსკები, რძის პროდუქტები, თხილეული და მარცვლეული, ოსპი, მთელმარცვლიანი ბურღულეული და პური.
ზემოხსენებულიდან გამომდინარე, ჩვენი იმუნიტეტის მუშაობაში, ნუტრიენტების მრავალი სახეობა მონაწილეობს, რაც კიდევ ერთხელ განამტკიცებს იმ ფაქტს რომ დაბალანსებული, მრავალფეროვანი კვება მისი ფუნქციონირებისთვის მნიშვნელოვანია. კვლევებით დასტურდება, რომ აღნიშნული ნუტრიენტების დეფიციტი მნიშვნელოვნად ასუსტებს იმუნიტეტს და ავად გახდომის რისკებს ზრდის. ასეთ დროს, დანაკლისში მყოფი ნუტრიენტის შევსება შეგვიძლია მათი კვების რაციონში დამატებით. თუმცა, თუ ჯანმრთელობის კუთხით პრობლემა არ გვაქვს და არც არაფრის დეფიციტი აღგვენიშნება, დანამატების მიღებით იმუნურ სისტემას ვერ გავაძლიერებთ. საბოლოოდ, მრავალფეროვანი საკვების მიღება საუკეთესო გზაა იმუნური სისტემის ხელშესაწყობად.
ავტორი: Tiphaine Boulin, ნუტრიციოლოგი
